ANASAYFA

30 Ekim 2020 Cuma

Halide Edib Adıvar- Ateşten Gömlek


 Merhabalar sevgili arkadaşlar,

Yorumlamakta en çok zorlandığım kitap oldu. Kendimce eleştirilerim var. Peki! Eleştirmem doğru olur mu? 

Kendime söz vermiştim. Türk edebiyatında, okumadığım ya da okuyup asla kitapla tartışmadığım kitapları önceliğime alıp değerlendirmek ve kendi ülkemin eserlerini daha iyi kavramak istedim. 

Ateşten Gömlek kitabının adı aslında Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun kendi eseri için  düşündüğü ama Halide Edib Adıvar da sohbetleri sırasında  söylediği kendisinin de çok beğendiği için bu adı kullanmak istemiş.Kitabın başında Yakup K.K'na mektubuyla okuyucularını da bilgilendirmiş. 

Hariciye memuru Peyami yle Milli Mücadele sürecini yaşıyor ve öğreniyoruz. Peyami yle birlikte kimi zaman öfkeleniyoruz kimi zaman hüzünleniyoruz. Kendisi Sakarya Meydan Muharebesi nde gazi oluyor ve beyin ameliyatı için gününü beklerken yaşadıklarını kaleme almaya başlıyor. Ayşe karakterinden hoşlanmadım çünkü vatan sevgisi yerine insanların birbirine olan aşkı üstün tutulmuş. Herkes Ayşe için savaşırken bir tek Ayşe vatan için savaşıyordu. Yani toplumu ve vatan sevgisini yansıtış biçimi beni çıldırttı. Nitekim Ingiliz gazeteciye, köylü olarak hor görülen matemdeki Ayşe fransızca cevap verir.  Herkes şaşkınlık içerisinde kalır. Şaşkınlık bu değil Ingiliz gazetecinin sözleri insanların Ingiliz somurgesini kabulleri ve Ingilizlerin üstün bir insan modeli gibi pohpohlanması şaşkınlık yaratmaz ama hor görülen Ayşe Fransızca konuştu.'Aman Allah'ım!' Dedim. Nitekim daha sonradan aklıma geldi. Halide Edib Adıvar ilk başlarda Ingiliz yanlısı bir sömürge anlayışına sahipti. Kitaptaki bu kısımda bence şahsen kendine yaptığı bir özeleştiriydi. Kitabın sonu da beni çok heyecanlandırdı. 

 Yakup Kadri Karaosmanoğlu nun Yaban kitabı kadar beni etkilemedi. Yaban da Anadolu halkının, cahil kalmasının aydınların suçu olduğu açıkça gösterilmişti. Ateşten Gömlek ' te Anadolu halkı zaten hor görülmekte sadece Ayşe yanılttı. 

Okumanızı tavsiye ederim Milli Mücadele ve dönemindeki zorlukları anlamanıza yardımcı olacaktır. 

8 yorum:

  1. Halide Edip Adıvar'ın yalnızca Sinekli Bakkal kitabını okudum. Yazarın donemin siyasi sosyolojik bakış açısını biraz önyargılı bulsamda kitap edebi açıdan benim için değerliydi. Yazarın ikinci okumak istediğim kitabı ise Sonsuz Panayır. Atesten Gömlek kitabını okursam eleştirilerinizi göz önünde bulundurum. Yakup Kadrinin Yaban kitabı da Türk Edebiyatında okuduğum iyi kitaplardan biriydi. Köylüye bakış açısını sorunlu bulsamda Ahmet Celal'in yalnızlığı beni çok etkilemişti.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaban ı ben çok sevmiştim. Sanırım kitabın başında Yakup Kadri den bahsedilince onun kadar güzel olacağını düşündüm. Bir daha okuma kararı aldım Ateşten Gömleği bu sefer daha anlamaya çalışarak bir önyargı olusturmadan. Yorumunuz için de teşekkür ederim Sinekli Bakkal ve Sonsuz Panayırı da listeme aldım (:

      Sil
  2. Kız kardeşim pek sever bu hanfendü yazarı rfrnim :))

    YanıtlaSil
  3. Benim de hayalim böyle bir okuma serüvenine girebilmek. Sizin gerçekleşitiriyor olmanıza çok sevindim. Sayenizde bilgileniyorum. Kucak dolusu sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim sizin kitap serüvenleriniz de ayrı güzel (:
      Çokça Sevgiler:):)

      Sil
  4. Merhaba

    Bloggerlar olarak telegram grubunda buluştuk, yazılarımızı ordan paylaşıyoruz, daha fazla kişiye ulaşıyoruz. Telegramda kimseye numaranızı vermiyorsunuz zaten google plus grupları gibi düşünün. Grubun adı Blogger Türkiye. Eğer katılırsanız çok sevinirim.

    YanıtlaSil